လွေနေစခ်င္

အလွအပဆိုတာ လူတိုင္းအတြက္ အေရးပါသည့္အရာတစ္ခုဆိုရင္ မမွားေခ်။ အလွအပေရးရာသည္ မိန္းက ေလးမ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္သည္သာမက ေယာက္က်ားေလးမ်ားအတြက္လည္း လိုအပ္ပါသည္။ အသက္အ႐ြယ္ မေ႐ြး အလွအပကို စိတ္ဝင္စားၾကသည္။ အလွအပထဲတြင္ တစ္ကိုယ္ေရသန႔္ရွင္းမႈလည္း ပါဝင္သည္။ ယေန႔ေခတ္ အင္တာနက္အသုံးျပဳမႈမ်ားလာသည့္ေနာက္ပိုင္း လူငယ္မ်ားသည္ အင္တာနက္မွရွာေဖြၿပီး မိတ္ကပ္လိမ္းျခင္း၊ အလွအပႏွင့္က်န္းမာေရးေဆာင္းပါမ်ားဖတ္ရႈျခင္း စသည္တို႔ကို ျပဳလုပ္လာၾကသည္။ အလွအပႏွင့္က်န္းမာေရးမွာလည္း အေရးပါေသာေနရာမွ ပါဝင္လာသည္ကား အမွန္ပင္။ ယေန႔ေခတ္တြင္ အလွအပႏွင့္ဆိုင္ရာထုတ္ကုန္မ်ား ေဈးကြက္ထဲသို႔ နာမည္အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အမွတ္တံဆိပ္မ်ဳိးစံုစြာျဖင့္ အေျမာက္ အျမား ဝင္ေရာက္လာၾကသည္။ ကုန္ပစၥည္းအစစ္မ်ားကိုတုပၿပီး အတုမ်ားလည္း ေဈးကြက္အတြင္း မ်ားစြာ ေနရာယူလာၾကသည္။ သုံးစြဲသူမ်ားကလည္း ဝင္ေငြအဆင့္အတန္းအလိုက္ တတ္ႏိုင္သူက ပစၥည္းေကာင္းသုံး ၿပီး မတတ္ႏိုင္သူမ်ားက သာမန္ပစၥည္းမ်ားကိုသာ သုံးၾကသည္။ အလွကုန္ပစၥည္းမ်ားသည္ သုံးစြဲသူအေပၚမူတည္၍ ဓာတ္မတည့္ျခင္းမ်ားျဖစ္ေပၚႏိုင္ပါသည္။ အလွကုန္ ဓာတ္မတည့္ျခင္းမွာ…

အမွန္တကယ္လိုအပ္တဲ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ

ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူ ကိုစိုင္း မနက္ေစာေစာထ၍ အတူတူလမ္းေလွ်ာက္ျဖစ္ခဲ့တာ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္မွ် ရွိခဲ့ၿပီ။ အက်ိဳးရလဒ္အေနနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ က်န္းမာေရးတစ္ေန႔တစ္ျခား ပို၍ထူးျခားေကာင္းမြန္လာခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ မေျပာင္းလဲခဲ့တဲ့အရာက ကိုစိုင္းတစ္ေယာက္ပင္။ တစ္မနက္လံုးလမ္းေလွ်ာက္ျပီးလို႔အျပန္ လမ္းထိပ္က စတိုး ဆိုင္ဝင္ျပီး အေအးဝယ္ေသာက္ေနတာ ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ ေတြ႕ကတည္းက အခုခ်ိန္ထိပါပဲ။ သူ ဘာေၾကာင့္ အဲဒီေလာက္ထိစြဲေနမွန္း ကၽြန္ေတာ္နားမလည္ႏိုင္ဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ အေအးမၾကိဳက္ တတ္တဲ့ကၽြန္ေတာ္ တစ္ေန႔သူ႔ေနာက္လိုက္ၿပီး အေအးဝယ္ေသာက္မယ္ဆိုျပီး လိုက္သြားမိတယ္။ အမ်ိဳးအစား စံုလင္စြာထည့္ထားတဲ့ေရခဲေသတၱာကို ကၽြန္ေတာ္ေတြ႕လိုက္မိတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ ကိုစိုင္းဘာေၾကာင့္ စြဲေသာက္ ေနသည္ကို နည္းနည္းနားလည္လာသလို ရွိတယ္။ အေအးမၾကိဳက္တတ္သူ ကၽြန္ေတာ္ေတာင္မွ ေသာက္ခ်င္ စိတ္ေတြ တဖြဖြ ျဖစ္လာတယ္။ မေနႏိုင္တာနဲ႔ အေအးတစ္ဘူးဝယ္ၿပီး ျပန္ထြက္လာခဲ့တယ္။ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ အေအးေသာက္ရင္း စဥ္းစားလာခဲ့တာ ကိုစိုင္းနဲ႔ စကားေတာင္ မေျပာျဖစ္ခဲ႔ဘူး။…

ဝန္ထမ္းေတြ ခြင့္မယူရဘူးလား

ဒီကေန ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းခြင္ေတြ အမ်ားဆံုးၾကံဳေတြ ့ ေနရတဲ့ ဝန္ထမ္းေရးရာ စိန္ေခၚမႈေတြထဲမွာ ဝန္ထမ္းမ်ား ခြင့္ယူျခင္းက အဓိကပါဝင္ေနပါတယ္။ လုပ္ငန္းခြင္ေတြအေနနဲ ့ ႏိုင္ငံေတာ္က ျပဌာန္းထားတဲ့ ဥပေဒသေတြနဲ ့ အညီ ဝန္ထမ္းမ်ားခြင့္ယူႏိုင္ဖို ့အတြက္ ဝန္ထမ္းေရးရာမူဝါဒနဲ ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ ထားၾကပါတယ္။ ဒီစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြဟာ စည္ကမ္းလိုက္နာသူေတြအတြက္ နစ္နာမႈမရွိေစဖို ့ရာ ရည္ရြယ္ေသာ္လည္း ဝန္ထမ္းေတြအတြက္ မျဖစ္မေနခြင့္ယူရတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြက အၾကိမ္ၾကိမ္ၾကံဳေနရတာေၾကာင့္ ဝန္ထမ္းေရာ လုပ္ငန္းခြင္ပါ အခက္အခဲရွိၾကပါတယ္။ ခြင့္ယူရျခင္းအေၾကာင္းရင္းကို အေျဖရွာၾကည့္တဲ့အခါ က်န္းမာေရးနဲ ့ တစ္နည္းတစ္ဖံုပါတ္သက္ေနတာကို သတိျပဳမိၾကမွာပါ။ ကိုယ္တိုင္ေနမေကာင္းျခင္းသာမက မိသားစုဝင္တစ္ဦးဦးေနမေကာင္းျခင္းကလည္း ခြင့္ယူရမယ့္ အေျခအေနေတြ ျဖစ္ေစတာကို ေတြ ့ရပါတယ္။ က်န္းမာေရးရာ စိန္ေခၚမႈေတြဟာ ျပိဳင္ဆိုင္မႈျပင္းထန္လာတဲ့ ေစ်းကြက္ထဲကလုပ္ငန္းခြင္ေတြေရာ ဘက္ေပါင္းစံုဖိအားေတြနဲ ့ဝန္ထမ္းေတြအတြက္ပါ…

လုပ္ငန္းခြင္ႏွင့္ မကူးစက္ႏိုင္ေသာေရာဂါမ်ား (Workplace and Noncommunicable Diseases)

မကူးစက္ႏိုင္ေသာေရာဂါမ်ား (NCDs) သည္ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး အခ်ိန္ၾကာလာသည္ႏွင့္အမွ် ေရာဂါရင့္လာႏိုင္ၾကသည္။ ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ (WHO) ၏စာရင္းဇယားမ်ားအရ မကူးစက္ႏိုင္ေသာ ေရာဂါ မ်ားေၾကာင့္ ႏွစ္စဥ္ လူေပါင္း (၃၈) သန္းခန္႔ေသဆံုးလ်က္ ရွိၾကသည္။ ထိုသို႔ ေသဆံုးမႈမ်ား၏ ေလးပံုသံုးပံုခန္႔ သည္ ဝင္ေငြအလယ္အလတ္ႏွင့္ ဝင္ေငြနည္းပါးေသာ ႏိုင္ငံမ်ားမွျဖစ္ၾကသည္။ မကူးစက္ႏိုင္ေသာ ေရာဂါ မ်ား၏ အဓိက အမ်ဳိးအစား (၄) မ်ဳိးမွာႏွလံုးေသြးေၾကာႏွင့္ဆိုင္ေသာေရာဂါမ်ား (ႏွလံုးေရာဂါႏွင့္ေလျဖတ္ေရာဂါ ကဲ့သို႔ ေသာေရာဂါမ်ား) ၊ ကင္ဆာေရာဂါမ်ား၊ နာတာရွည္ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာေရာဂါမ်ား (နာတာ ရွည္ အဆုတ္ပြေရာဂါႏွင့္ ရင္က်ပ္ပန္းနာေရာဂါ တို႔ကဲ့သို႔ေသာေရာဂါမ်ား) ႏွင့္ ဆီးခ်ဳိေရာဂါတို႔ျဖစ္ၾကသည္။ ယင္းတို႔ အနက္ ႏွလံုးေသြးေၾကာႏွင့္ ဆိုင္ေသာေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈမွာအမ်ားဆံုးျဖစ္ၿပီး ႏွစ္စဥ္ လူေပါင္း (၁၇.၅) သန္းခန္႔ေသဆံုးလ်က္ရွိသည္။ ထို႔ေနာက္…

ေခြ်တာေရး

“အား ကၽြတ္ ကၽြတ္”ေဒၚခိုင္တစ္ေယာက္ ညေနခင္း မီးပ်က္သျဖင့္ ဖေယာင္းတိုင္ထြန္းေနစဥ္ပဲ ရင္ေခါင္းထဲက စူးတက္လာသျဖင့္ စုပ္တသပ္သပ္ ရွိေနတယ္။ အိမ္မွာရွိတဲ့ ေသြးေဆးေလးလွ်က္ၿပီး ေရေသာက္ခ်လိုက္ေတာ့ နည္းနည္းသက္သာသလိုရွိသြားတယ္။ လူလည္း ႏံုးခ်ိေနလို႔ ဝါးပက္လက္ ကုလားထိုင္ေလးေပၚမွာ ၿငိမ္ၿငိမ္ေလး လွဲေနမိတယ္။ “မေန႕ကလို ခ်ဥ္စုတ္စုတ္အရည္ေတြ မအန္ေတာ့တာေတာ္ေသးတယ္” လို႔ ျဖည့္ေတြးေလး ေတြးေနရင္း “ဒီေရာဂါေဝဒနာ အျမန္ေပ်ာက္ပါေစ”ဟု ဆုေတာင္းယံုသာ တတ္ႏိုင္ေတာ့တယ္။ အစာစားလိုက္၊ အန္လိုက္၊ ရင္ပူလိုက္၊ အိပ္မရျဖစ္လုိက္နဲ႔ လူလည္းလံုးပါးပါးေနၿပီ္။ ေဆးခန္းျပရေအာင္ကလည္း သမီးျဖစ္သူ စက္ရံုမွာ အလုပ္လုပ္လို႔ ရတဲ့လစာကို သားအမိ ႏွစ္ေယာက္ ေလာက္ငွေအာင္စားေနရတဲ့ အေျခအေန၊ အိမ္မွာ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ စက္ခ်ဳပ္စက္ေဟာင္ေလးနဲ႔ တစ္ေန႕ တစ္ေန႕ အထည္ခ်ဳပ္လို႔ ရတဲ့ေငြနဲ႔ အိမ္လခကိုအလ်င္ မွီေအာင္ မနည္းေပးထားရတယ္။ သားအမိႏွစ္ေယာက္…

လူတိုင္းလက္လွမ္းမီေသာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈစနစ္ အထိမ္းအမွတ္ေန႔ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္)

Universal Health Coverage (UHC) Day 2016 လူတိုင္းလက္လွမ္းမီေသာ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈစနစ္ (UHC) အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာမ်ား   လူတိုင္းလက္လွမ္းမီေသာ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈစနစ္ (UHC) ဆိုသည္မွာ အဘယ္နည္း။ ကမ႓ာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ (WHO) ႏွင့္ ကမ႓ာ့ဘဏ္တို႔၏ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္အရ လူတိုင္းလက္လွမ္းမီေသာ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈစနစ္ (UHC) ဆိုသည္မွာ “လူသားတိုင္းသည္ အရည္အေသြးမီ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ား ကို ေငြေၾကးအခက္အခဲ ႀကံဳေတြ႔မႈမရွိပဲ ရယူႏိုင္ျခင္း” ဟု ျဖစ္သည္။ UHC သည္ ကုလသမဂၢ၏ ေရရွည္တည္တံ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပန္းတိုင္မ်ား (Sustainable Development Goals (SDGs)) ၌ပါဝင္ေသာ ပန္းတိုင္အမွတ္ (၃) (Goal 3) “သက္ရြယ္မေရြး လူတိုင္းေစ့က်န္းမာေရးႏွင့္…